You are currently viewing Tydzień Zakazanych Książek

Tydzień Zakazanych Książek

Od niedzieli 25 września obchodzimy Tydzień Zakazanych Książek. W tym międzynarodowym święcie przypominającym o znaczeniu wolności słowa i problemie cenzury w literaturze po raz kolejny biorą udział biblioteki i instytucje kulturalne w całym kraju, również nasza Biblioteka włączyła się obchody Tygodnia Zakazanych Książek. 

Każdy z nas wie, że książki powinno się czytać. Dlaczego? Bo zawsze można się czegoś nauczyć, wynieść coś wartościowego z treści zapisanej między kartkami, rozwinąć wyobraźnię i umysł, itd. A co, jeżeli książki kryją coś groźnego? I czy w ogóle istnieją książki, które nigdy nie powinny być napisane?  Czy istnieją książki przeklęte, niebezpieczne, zakazane?

W każdej społeczności był (i jest) katalog czynności uznawanych za powszechnie szkodliwe,  zakazane, np. zabójstwo (art. 148 § 1. K.k.), czy tworzenie partii politycznych lub organizacji, odwołujących się do metod totalitaryzmu komunistycznego, czy nazistowskiego (art.13 Konstytucji RP).

Jak wiemy, książki są nośnikami pewnych myśli. I ze względu na różne uwarunkowania np. historyczne z powodów politycznych, obyczajowych, społecznych lub kulturalnych mogą być powszechnie uznawane za szkodliwe, zakazane – przykładem jest „Mein Kampf” autorstwa  Adolfa Hitlera. Wydawanie tej książki w Polsce jest zakazane, z oczywistych względów.

Często jednak, jak widać poniżej, na liście książek niebezpiecznych znajdują się pozycje wartościowe. Także samo zjawisko umieszczania książek w kategorii zakazanych nie przeminęło z XX wiekiem i ciągle ma się dobrze.

Lista 10 najczęściej cenzurowanych książek XX wieku:

  1. Grona gniewu John Steinbeck [1939]
  2. Kochanek Lady Chatterley David Herbert Lawrence [1928]
  3. Rzeźnia numer pięć czyli Krucjata dziecięca, czyli Obowiązkowy taniec ze śmiercią  Kurt Vonnegut [1969]
  4. Zabić drozda Harper Lee [1960]
  5. Fahrenheit 451 Ray Bradbury [1953]
  6. Buszujący w zbożu Jerome David Salinger [1951]
  7. Zwrotnik Raka Henry Miller [1934]
  8. Nagi Lunch William Burroughs [1959]
  9. Ulysses James Joyce [1922]
  10. 1984 George Orwell [1949]

To pewne, że warto po nie sięgnąć.

W tym roku Tydzień Zakazanych Książek przypada w okresie 25 września – 1 października. Wywodzi się ze Stanów Zjednoczonych (Banned Books Week) i jest ściśle związany z pierwszą poprawką do amerykańskiej Konstytucji, która mówi o wolności słowa. Jest to jedno z tych praw, do których Amerykanie przywiązują duże znaczenie. Prawo do wolności słowa traktują bardzo poważnie, jako prawo podstawowe, w pewien sposób są z niego dumni – jako z uosobienia ich wolności.

W Polsce Tydzień Zakazanych Książek obchodzimy po raz szósty.